Star Wars: Episode I ~ The Phantom Menace (1999)

Eminim Star Wars'u yerden yere vuran kritikler ilk filmin sadece 32 sinemada acilip tutmayacagina emin oldugundan 20th Century Fox'in butun lisans hakkini George Lucas'a vermesini duyunca sasiracaktir. Netekim biz Star Wars hayranlari inanin onlarin filmi yerden yere vurmasini mazoist bir zevkle karsiliyoruz. Onlar filme ve bize bakip zeka ozurlu bir soap opera gorurken, biz filmi gerek muzigi gerek diyalogu gerek konusuyla 20. yuzyilin en meshur eseri haline getiren insanlariz. Isin guzel tarafi tarih aynen 22 sene once de oldugu gibi onlari etkisiz kiliyor. PHANTOM MENACE bizi utandirmayi birakin, efsanede yepyeni ve onurlu bir sayfa.

Film bazi yonlerden beklentilerimin altinda ama bazi yonlerden de beklentilerimin cok cok uzerinde. Guzel bir efsaneye baslangic filmi olmus. Lucas'in dedigi gibi, ilk film biraz cocuk filmi gibi demisti, hakkaten de oyle.

Beklentilerimin cok uzerinde olan ilk sey filmin vizyonu ile efektleri oldu, oyleki Independence Day yaninda Turk filmi kaldi nasil dizayn etmis, nasil dusunmus, oyle boyle diil yani...Sehir, kiyafet ve gemi dizaynlari tablo gibi, onlara bakmaktan film kaciyor. Ayni zamanda Lucas'in hatasi bu dizaynlar cunku saga sola bakiyim derken ortada gecen filmi kaciriyorsunuz, dikkatiniz dagiliyor, ekran bir saniye bos degil.

Film tarihi anlarla dolu, Star Wars fan'i icin. Kralice Amidala ile Anakin'in tanismasi. Obi Wan ile Anakin'in tanismasi. Dahasi bence en guzeli, R2D2 ile C3P0'nun tanismasi! Senator Palpatin ile Anakin'in tanismasi. Anakin zaten sirin ve ilgi cekici bi karakter, cocukta force Jedi konsulunun tamamindan daha cok, zaten babasiz Isa tarzi dogmus, adam direk en guclu Jedi daha  dogustan. Arti siz diger filmlerde Jedi gormediniz, 2 tanesi bir orduya bedel adamlar supermen gibi butun irklar Jedi'lardan korkuyor.

Liam Neeson filmde hakkaten devlesmis. Shindler's List'den de severdim ama bu filmde asi ama disiplinli ve sabirli super cool bir master Jedi rolunde, asiri yakismis.  Filmin en sendeledigi yerde bile izleyicinin dikkatini kendi uzerinde toplayabiliyor. Lucas icin Neeson ne kadar basarili bir secim ise, Obi Wan'a karakter vermedigi icin Ewan McGregor da o kadar yanlis bir secim. "Evet usta" diyalogundan oteye gecemeyen Obi wan filmde kukla gibi kalmis, cok arka planda.   Ayni sey Darth Maul karakteri icin de soylenebilir, filmde 3 satirlik diyalogu ve 10 dakikalik rolu var, kisiliksiz bir dusman olmus, insana nerede benim Darth VAder'im dedirtiyor. Bunun yaninda Maul az ciktigi icin ciktigi her saniye filmin en onemli sahnesi, Maul'un yuzu ve ekran karizmasi yipranmiyor. Natalie Portman cok zarif ve sirin, kralice rolune cok yakismis.

EPISODE I, episode I ama, hakkaten DARK LORDS OF THE SITH'i biliyorsunuz varsaymis Lucas, Sith nedir niye nasil sorulari hep insanin aklina geliyor. Eger benim gibi Sith olayina girmemisseniz, ozetle Sith'ler Jedi'larin yokettigi 1000 senedir ortalikta gozukmeyen COK GUCLU Dark Side of the Force adamlari. Hepsinin adinin basinda DARTH var, bu MASTER demekle es gibi bisi. Film birinci bolum degil de yalan ruzgarinin 100. bolumu gibi basliyor
onceki hic birsey icin aciklama getirmiyor.

Bir "fan" olarak kabul ettigim en buyuk hatasi Lucas'in, filmin giris sirasinda bariz 20 yasinin altinda insan pek yoktu ilk gunu gittigimde, ama git sen Return of the Jedi tarzi 10 yasindan buyuk cocuga zor hitap edecek film yap. Biliyorsun be adam, millet EMPIRE'ini yere goge sigdiramiyor, JEDI'ina kufrediyor sen git JEDI tarzi ama cok daha komplike cocuk filmi yap. Ben kiniyorum. Lucas buyurmus "hep seyretmek istedigim ama yapamadigim filmi yaptim" diye. Hakkaten oyle, tablo gibi film, gorsel acidan yeme yaninda yat. Ama biraz daha hiz, biraz daha hareket...yok kardesim! Filmi KUBRICK cekse bu kadar yavas A noktasindan B noktasina gelinebilirdi. Ilk 20 dakikasi ve de son 20 dakikasini ve Maul'u cikar filmden, 2001: Space Oddysey gibi film, hic sikilmadan seyredebilmek icin Jedi sabri lazim. Konu cok asamali ama cok basit. Yine de cok guzel sebep sonuc iliskisi ile butun olaylar gayet sirali gidiyor, kucuk seyircilere endekslenmis filmin akisi. Cok seyi sigdiriyim demis Lucas, ama hiz katmak istememis bariz. Yani bilincli bir "yavaslik" var filmde,yoksa adam hizli yapiyim diyip de becerememis diil. Bunun yaninda ilk ve son 20 dakikasi, ve filmin ortasindaki pod-yarisi adrenalin pompalayan oldukca heyecanli geciyor. 

Star Wars elbetteki hakettiginden daha populer ama bana bir tek ondan daha iyi bir bilim kurgu filmi gosteremezsiniz, piyasadaki rakiplerinden gerek vizyon gerek materyal olarak cok ileride. Ikinci kez seyrettigim zaman filmden ciktigimda birkac kucuk cocuk daha alacaklari Star wars oyuncaklarini, biz de son sahneleri ve devaminin nasil yazilacagini konusuyorduk. Bu duygulari bu kadar genis yelpazede jenerasyonlara ulastirabilecek baska bir medya araci ben bilmiyorum. Bu durumda anlamayana konusmasi, bize hayranlikla seyretmesi duser.